l’Ordre Illustre de la Toison d’Or, niem. Der Rotterorden vom Goldenen Vliesz, hiszp. Orden de Caballeria del Toison de Oro, najwyższe odznaczenie domu habsburskiego i Królestwa Hiszpanii;

• 

• 

najwyżej cenione odznaczenie w świecie; ustanowiony 1430 przez ks. Burgundii Filipa Dobrego; 1447 oddziedziczony przez Habsburgów; po abdykacji ces. Karola V (1556) godność wielkiego mistrza przeszła na jego potomków, królów Hiszpanii, a po wygaśnięciu dynastii (1700) order rozdzielono na 2 niezależne odznaczenia: hiszp., złączone z Burbonami, dziedzicami tronu Hiszpanii, i austr.-habsburskie; do 1931 i od 1977 najwyższe odznaczenie Królestwa Hiszpanii, do 1918 — także monarchii austro-węg.; order austr. zachował do dziś pierwotne statutowe ograniczenia (elitarny order domu Habsburgów lotaryńskich, udzielany tylko panującym i wysokiej szlachcie, katolikom); order hiszp. przekształcił się w odznaczenie państw., które nadaje panujący (osobom bez różnicy pochodzenia i wyznania, także kobietom); odznaki orderowe wspólne dla obu odznaczeń — wizerunek złotego baranka, noszony na łańcuchu lub czerwonej wstędze; dewizy łac.: Pretium laborum non vile [‘niemała nagroda trudów’], Ante ferit quam flamma micet [‘wprzód uderza, nim iskra błyśnie’] oraz Non aliud [‘innego nie chcę’].